Mỗi nhóm đối tượng ở độ tuổi khác nhau kẻ lừa đảo thực hiện những hình thức dẫn dụ khác nhau mục tiêu chung là lấy lòng tin, đánh cắp thông tin người dùng sau đó chiếm đoạt tài sản, gồm ba nhóm:

Nhóm 1: giả mạo thương hiệu: giả mạo thương hiệu của các tổ chức để gửi SMS lừa đảo cho nạn nhân giả mạo các trang web/Blog chính thống để tạo uy tín, lừa đảo nạn nhân thu thập thông tin cá nhân của người dân.

Nhóm 2: chiếm đoạt tài khoản: chiếm quyền sử dụng các tài khoản mạng xã hội (Zalo, facebook, Tiktok…) để tiến hành gửi tin nhắn lừa đảo cho bạn bè, người thân, nhằm chiếm quyền tài khoản, lấy cấp thông tin, chiếm đoạt tài sản, bôi nhọ danh dự, tống tiền… Các ứng dụng, quảng cáo, tín dụng đen xuất hiện trên các trang web, gửi tràn lan qua các kênh, thư điện tử rác, tin nhắn SMS, mạng xã hội Facebook, Telegram, Zalo. Nạn nhân sẽ biến thành những con nợ trong khi chính nạn nhân cũng không biết.

Nhóm 3: các hình thức kết hợp như: sử dụng số điện thoại (trong nước, nước ngoài, đầu số lạ…) giả danh cơ quan chức năng công an, quân đội, nhà mạng viễn thông, để tiến hành gọi điện thoại cho nạn nhân thông báo vi phạm pháp luật và yêu cầu chuyển khoản; sử dụng số điện thoại đầu số lạ gọi điện cho nạn nhân, khi bắt máy nạn nhân sẽ bị trừ tiền trong tài khoản mà không hề hay biết; giả mạo trang thương mại điện tử lớn tại Việt Nam, nước ngoài. Để lừa đảo nạn nhân làm cộng tác viên để dẫn dụ nạn nhân, đối tượng xấu thực hiện chạy quảng cáo lừa đảo trên Facebook hay gửi tin nhắn quảng cáo Spam qua SMS, lan truyền tin giả đánh vào tâm lý hiếu kỳ sự thương người và lòng tin để câu view, câu like và sau đó là lừa gạt chiếm đoạt tài sản qua hình thức từ thiện, kêu gọi đóng góp lừa đảo; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua quảng bá bán hàng online trên Facebook (bán hàng giả, chất lượng kém, vé máy bay giả, khuyến mãi giả…); giả mạo trang cá nhân tài khoản người dùng trên Facebook, Telegram, Zalo để tạo uy tín và lừa nạn nhân sử dụng dịch vụ hoặc đầu tư như: lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng cách chờ trực trên các fanpage có tích xanh, Fanpage của người nổi tiếng trên mạng xã hội để nhắn riêng với nạn nhân đóng giả là nhân viên, trợ lý; bẩy tình, lợi dụng tình cảm lòng tin và sự thương hại để lừa đảo qua các nền tảng Facebook, Zalo, Tinder, Telegram; lừa đảo cài cắm mã độc thông qua đường dẫn độc hại, phần mềm độc hại. Đối tượng tạo những công cụ đường dẫn phần mềm độc hại để chiếm đoạt tài sản, thông tin tài khoản mạng xã hội, ngân hàng, thông qua tiếp cận nạn nhân từ chạy quảng cáo đường link độc hại, phát tán mã độc, phần mềm độc hại qua Facebook, telegram, Google search, Google play store, Apple App Store và email thông qua trúng thưởng quà tặng khuyến mãi để lừa đảo nạn nhân, đánh cắp thông tin tài khoản và tài sản thông qua các trang mạng, trang web giả mạo; thủ đoạn nâng cấp lên sim 4G hay 5G để lừa lấy số điện thoại của nạn nhân nhằm chiếm đoạt thông tin tài khoản và tài sản; giả mạo email ngân hàng, ví điện tử, tổ chức uy tín, để uy hiếp, đe dọa lừa tiền nạn nhân; Lập sàn đầu tư tiền ảo, đầu tư đa cấp, đầu tư nhị phân,… lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Lừa đảo cuộc gọi video… dùng công nghệ để ghép mặt và giọng nói của người thân, người quen sau đó nhờ chuyển tiền; có người gửi bưu kiện, trúng thưởng hoặc có khoản tiền ngoại tệ chuyển khoản đến… cần có tiền ứng trước để lấy ra, cho số trúng đề, cho số xổ trăm phát trăm trúng…

Trước những thủ đoạn rất tinh vi của các đối tượng nêu trên, cơ quan chức năng khuyến cáo các tầng lớp Nhân dân không cung cấp thông tin, hình ảnh cá nhân hoặc đăng tải lên mạng xã hội; không cung cấp thông tin cá nhân cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào khi chưa biết họ là ai và sử dụng vào mục đích gì; không cung cấp tên đăng nhập, mật khẩu truy cập, mã PIN Internet Banking, mã OTP, cho người khác ngay cả khi nhận được yêu cầu từ nhân viên ngân hàng; không đăng nhập tên đăng nhập, mật khẩu truy cập, mã PIN internet Banking, mã OTP, số tài khoản của mình vào trang web hoặc liên kết lạ khác với những trang web chính thống của ngân hàng đã và đang sử dụng; không thực hiện các yêu cầu chuyển tiền thông qua tin nhắn mạng xã hội kể cả là người thân, bạn bè, trước khi chuyển tiền cho người thân, bạn bè, cần gọi điện cho người đó để xác định lại nội dung dịch chuyển tiền; cẩn trọng với các cuộc gọi thoại từ số lạ, đặc biệt là các đầu số từ nước ngoài; không nên tin vào những chiêu trò nhận thưởng qua mạng, vay tiền qua mạng, làm việc online cộng tác viên ngân hàng, rồi chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng để làm thủ tục nhận; tuyệt đối không sử dụng số tiền “chuyển nhầm” vào việc chi tiêu cá nhân, nên liên lạc với ngân hàng để giải quyết. Ngoài ra, tuyên truyền người dân hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân của mình trên mạng trừ khi chắc chắn thông tin được sử dụng có kiểm soát; không nên gửi thông tin cá nhân như: căn cước công dân, hộ chiếu, bằng lái xe qua mạng, chỉ cung cấp thông tin cá nhân cho cá nhân và tổ chức tin tưởng; thiết lập mật khẩu an toàn 2 lớp để bảo vệ tài khoản mạng xã hội của mình, sử dụng mật khẩu an toàn, mật khẩu nên dài hơn 8 ký tự và bao gồm cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt; đổi mật khẩu thường xuyên và không nên sử dụng mật khẩu giống nhau cho nhiều tài khoản khác nhau; cần lập mật khẩu 2 lớp để khi có kẻ xấu truy cập vào tài khoản của mình sẽ được cảnh báo đến điện thoại đã đăng ký với nhà cung cấp dịch vụ; chủ động tìm hiểu về các mối đe dọa từ không gian mạng; chủ động tìm hiểu về các phương thức bảo mật thông tin, cập nhật những tin tức mới nhất về các mối đe dọa bảo mật và học cách phòng ngừa chúng; Cần sử dụng các công cụ bảo mật như phần mềm chống virus và phần mềm chống đánh cắp thông tin để bảo vệ tài khoản của mình trên mạng.

Đồng thời, nếu người dân phát hiện các trường hợp biểu hiện nghi vấn thuộc các nhóm đối tượng lừa đảo nêu trên kịp thời thông báo cho cơ quan Công an gần nhất để có biện pháp hỗ trợ người dân tránh mắc phải chiêu lừa đảo của kẻ xấu, bảo vệ tài sản bản thân, gia đình và những người xung quanh; đồng thời có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật./.

PHÒNG VĂN HÓA VÀ THÔNG TIN